در سالهای اخیر به دلیل مشکل کمبود اب در کشور و معضلات کشاورزان و باغداران در مواجهه با پدیده خشکسالی ، گرایش به ایجاد استخرهای ذخیره آب کشاورزی با انواع ورق ژئوممبران به خصوص در مناطقی که دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک است مورد توجه کشاورزان و باغداران قرار گرفته است . این استخرها به دلیل کاربردهای بسیار مفیدی که دارند باعث رفع مشکلات کنونی کشاورزان می گردد. از جمله این که جهت ذخیره مدت زمان مشخصی از حقابه قنات ها و چاهها در ایامی که فصل آبیاری نیست و یا ذخیره آب باران و برف منطقه ای مورد استفاده قرار میگیرد ، تا در ماه های آتی بتوانند از آب ذخیره شده در استخر جهت برطرف سازی نیاز آبی خود استفاده نمایند .

استخرهای کشاورزی
در کشاورزی نوین استخر ذخیره آب را میتوان به عنوان یک عضو اصلی سیستم آبیاری تلقی کرد ، تا حدی که این استخر ها منبع اصلی ذخیره آب کشاورزان بوده و در شرایط کم ابی ، اب مورد نیاز کشاورزان را تامین می نماید .و به دو روش مرسوم آب مورد نیاز را به سطح زیر کشت و مزارع میرساند .
۱-استفاده از سیستم پمپاژ آب که از طریق کف کش ها و موتورهای پمپاژ جریان آب وارد سیستم لوله گذاری و … می شود.
۲- طراحی استخر در ارتفاع مثبت از سطح و لوله گذاری کف استخر که جریان آب بوسیله فشار حجم آب بالایی خارج شده و به سطوح مورد نیاز می رسد.
از دیگر کاربرد های استخر کشاورزی میتوان به دو منظوره کردن استخر اشاره کرد.
در این روش ابزی پروری هم در استخر ذخیره آب صورت می گیرد و از آن به عنوان استخر پرورش ماهی استفاده می شود. در این روش می توان با تغذیه مناسب و برنامه مناسب ابزی پروری علاوه بر کسب درامد از پرورش ابزیان، از آب غنی شده بوسیله کود ابزیان سود و فواید فراوانی را به خاک زیر کشت و گیاهان مزارع رساند .
انواع استخر کشاورزی
استخر های ذخیره آب به روش های مختلفی قابل طراحی و اجرا است که با توجه به شرایط محل احداث پروژه ، نوع خاک و لایه های زیرین و محدودیت های مکانی محل ، طراحی می شوند .و از آن مهم تر کفپوش استخرها است که مانع نفوذ پذیری آب در زمین و در نتیجه ذخیره بهینه آب می شوند . در این میان پوشش های نوینی در چند ساله اخیر مورد توجه قرار گرفته اند که مهمترین آنها عایق های ژئوممبران هستند که بسیار مورد توجه فعالان این بخش بوده است .
استخرها را با توجه به مصالح استفاده شده در ساخت به این چند مورد میتوان دسته بندی نمود :
۱- استخر خاکی با عایق ژئوممبران
۲- استخر های بتنی مسلح و غیر مسلح
۳-استخر های اجری با روکش سیمان
۴-استخر های سنگ و سیمان با لایه ی ایزوگام
در سالهای اخیر ورقهای ژئوممبران و عایق های ژئوسنتتیکی به دلیل کاربرد های فراوان و برتری نسبت به سایر مصالح ، جایگزین تمامی روش های نام برده شده است.
ژئوممبران چیست ؟
ژئوممبران گونه‌ای از مصالح ژئوسنتتیک است که برای عایق‌بندی مورد استفاده قرار می گیرد . این محصول از مواد پلیمری ساخته شده و استفاده از آن در پروژه‌های عایق‌بندی به جای سایر محصولات مشابه رو به افزایش است. ژئوممبران نوعی پوشش پلیمری است که برای عایق‌بندی استخرهای خاکی وسیمانی و مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی استفاده می‌گردد. ورق ژئوممبران معمولا از جنس پلی‌اتیلن (PE) یا پی‌وی‌سی (PVC) تولید شده و از عمر مفید نسبتاً بالایی برخوردار است. عایق‌بندی ژئوممبران‌ها بسیار بالا بوده به طوری که می‌توان گفت تقریباً نفوذناپذیر هستند.
بیشترین کاربرد ژئوممبران برای استفاده در انواع استخرها است. برای استخرهای خاکی، نیازی به زیرسازی اضافی نیست. تنها خاک نرم کوبیده شده برای بستر ژئوممبران کافی است . همچنین از ورق ژئوممبران می‌توان برای عایق‌بندی مجدد استخرهای عمودی با دیواره های بتنی و سیمانی نیز استفاده کرد.
ورق های ژئوممبران به صورت متدوال دارای عرض ( ۲.۲ متر تا ۹ متر) می باشند، و طول هر رول متنوع و ضخامت های معمول از ( ۰.۷۵ ، ۱ ، ۱.۵ ، ۲ ، ۲.۵ و ۳ میلیمتر ) تولید می شود.

مزایای ژئوممبران
- نصب سریع و اسان
- کاهش چشمگیر هزینه ها در مقایسه با بتن و سنگ و سیمان
- عمر مفید ۲۰-۴۰ سال ژئوممبران ها با توجه به شرایط محیطی و پروژه
- مقاومت حرارتی بالا
- استقامت بالای ورق های ژئوممبران دربرابر فشار آب
- وجود ضخامت های متفاوت برای عمق های متنوع و بالا
- خنثی بودن پلی اتیلن ها در برابر الودگی ها و مواد افزودنی
- نچسبیدن جلبک و خزه ها به دیواره و کف استخر
- قابلیت اپارات و تعمیر در صورت بروز مشکل
- غیر قابل جویده شدن توسط جوندگان موذی
- مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی (مانند نور آفتاب، یخ زدگی و …) و عوامل بیولوژیکی

ورق ژئوممبران چه کاربردهایی در صنعت کشاورزی و دامپروری دارد ؟
اگر چه ورق ژئوممبران بیشتر برای عایق‌بندی استخر ذخیره آب استفاده می‌شود، اما این محصول کاربردهای زیادی در صنعت، کشاورزی و دامپروری دارد. از آن جمله می‌توان موارد زیر را بر شمرد:
- پوشش استخرهای خاکی جهت ذخیره آب (مصارف کشاورزی، طیور و دامپروری )
- پوشش آب‌انبارها و مخازن سر بسته (مخازن ذخیره آب شرب روستایی، آب‌انبار مرغذاری و امثال آن‌ها )
- عایق‌بندی مجدد استخرهای سیمانی و بتنی توسط ژئوممبران به منظور کاهش نفوذپذیری و افزایش راندمان بهره‌برداری
- پوشش دهی تالاب ها و دریاچه های مصنوعی
- عایق‌بندی استخرهای پرورش ماهی، میگو و سایر آبزیان

انواع ژئوممبران و ویژگی های ان :
پلی‌اتیلن سنگین (high-density polyethylene)
پلی‌اتیلن سبک (linear low density polyethylene)
ژئوممبران پلی‌اتیلن (VLDPE: very low density polyethylen)
ژئوممبران پی‌وی‌سی (PVC: polyvinyl chloride)
پلی وینیل کلراید (PVC) پلیمری است که در آن اتم‌های کلر (به‌جای هیدروژن) به هر اتم کربن در ستون محوری متصل می‌شوند.
کاربرد عمده این محصول برای عایق‌بندی استخرهای خاکی، مخازن ذخیره آب و مواد شیمیایی ،عایق‌بندی تونل‌ها، آب‌بندی گود ساختمانی و… استفاده می‌شود.
در اصطلاح عام، ژئوممبران بیشتر به عنوان ژئوممبران پلی اتیلن که جهت آب بندی استخر های ذخیره آب کاربرد دارد استفاده میشود.
ژئوممبران پی وی سی محصولی است که عمدتا کاربردهای عمرانی نظیر آب بندی تونل، آب بندی زیرگذرها، آب بندی روف گاردن و… دارد.
ژئوممبران پلی اتیلن انعطاف پذیری کمتری نسبت به ژئوممبران پی وی سی دارد .
ژئوممبران پلی اتیلن در رنگ های مشکی و آبی تولید می شود در صورتی که ژئوممبران پی وی سی معمولا سفید است.
ژئوممبران پلی اتیلن در مجاورت آب واکنشی ندارد و این آب برای استفاده گیاهان وجانواران کاملا سالم می ماند.ولی ژئوممبران پی وی سی در مجاورت آب ماده ای شیمیایی تولید می کند که برای جانواران و گیاهان زیان اور است .
به دلیل ترکیبات شیمیایی پلی اتیلنی و بیولوژی ماده ای خنثی است و با هیچ مادهٔ دیگری ترکیب نمی‌شود و به آن هیچ ماده ای نمی‌چسبد به همین دلیل گزینه ای مناسب برای احداث حوضچه پرورش آبزیان است چرا که خزه به آن نمی‌چسبد.